Czym są napędy optyczne?
Pod pojęciem napędu optycznego mieszczą się urządzenia, które za pomocą wiązki lasera odczytują lub zapisują dane na tzw. nośnikach optycznych. Pozwalają one na zapisanie dużej ilości danych i magazynowanie ich przez kilkanaście a czasami nawet kilkadziesiąt lat.
Rodzaje napędów optycznych
Do najpopularniejszych napędów optycznych zalicza się (chronologicznie):
- CD-ROM - napęd czytający płyty CD w formatach CD-R, CD-ROM, CD-RW, CD-DA, CD-Extra, CD-TEXT, Photo-CD, Video-CD, Multisession CD
- nagrywarka CD - napęd czytający oraz zapisujący płyty CD w wyżej wymienionych formatach
- DVD-ROM - napęd czytający płyty CD (patrz CD-ROM) oraz DVD w formatach DVD±R, DVD±RW, DVD±R DL, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-Video
- combo CD/DVD - napęd będący hybrydą nagrywarki CD oraz DVD-ROM
- nagrywarka DVD - napęd czytający oraz nagrywający płyty CD oraz DVD w formatach DVD±R, DVD±RW, DVD±R DL, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-Video
- combo Blu-ray - napęd będący hybrydą nagrywarki DVD oraz czytający płyty Blu-ray w formatach BD-ROM, BD-R, BD-RE
- nagrywarka Blu-ray - napęd czytający oraz nagrywający płyty CD, DVD oraz Blu-ray
We wszystkich powyższych napędach, podstawowym formatem nośnika są płyty o średnicy 12 cm (występują też pochodne o średnicy 8 cm oraz nośniki w kształcie kart kredytowych). Prędkość napędów optycznych podaje się w wielokrotnościach podstawowej prędkości 1x, która odpowiada przepustowości 150 kB/s (napędy CD), 1350 kB/s (napędy DVD) lub 4500 kB/s (napędy Blu-ray). Np. maksymalny transfer CD-ROM-u o prędkości 8x wynosi 1,2 MB/s. Stały, niezależnie od rodzaju technologii nośnika, jest czas potrzebny na odczyt (zapis) całkowicie zapełnionego nośnika odpowiadający mnożnikowi, np. dla mnożnika 4x jest to ok. 22 minut (dla strategii ze stałą prędkością liniową). Do napędów optycznych można zaliczyć też mniej znane napędy magnetooptyczne.
Napęd optyczny może znajdować się we wnętrzu komputera. Jest wówczas podłączony za pomocą interfejsu ATA, SATA lub SCSI. Może też stanowić odrębne, zewnętrzne urządzenie, podłączane do komputera za pomocą złącza USB, FireWire, SCSI, eSATA lub do sieci komputerowej poprzez złącze LAN.
Rodzaje nośników optycznych, czyli tak zwanych płyt
Płyta kompaktowa CD-ROM – rzadziej nazywana fonodyskiem – dysk optyczny. Pierwsze badania nad opracowaniem płyty kompaktowej rozpoczął w 1974 roku Philips. Równolegle prace prowadził również koncern Sony, który w 1977 roku po raz pierwszy publicznie zaprezentował cyfrową płytę audio wykorzystującą mechanizm nagrywania i odczytu optycznego. W 1979 Philips i Sony podpisały porozumienie o współpracy, które zaowocowało ustanowieniem światowego standardu. Płytę kompaktową zaprojektowano w celu nagrywania i przechowywania dźwięku, przy użyciu standardu CD-Audio. W porównaniu do istniejących wówczas nośników danych, cechowała się ona dużą pojemnością, niezawodnością oraz niską ceną.
Płyty wielokrotnego zapisu, CD-RW - przez pewien czas były bardzo popularne, ponieważ umożliwiały napisanie nagranej wcześniej płyty nowymi danymi.
Płyta DVD – rozpowszechniony w roku 1995 standard zapisu danych na optycznym nośniku danych, podobnym do CD-ROM (te same wymiary: 12 lub 8 cm), lecz o większej pojemności uzyskanej dzięki zwiększeniu gęstości zapisu. Płyty DVD dzielą się na przeznaczone tylko do odczytu DVD-ROM oraz umożliwiające zapis na płycie DVD-R, DVD-R DL, DVD-RW, DVD+R, DVD+R DL, DVD+RW, DVD-RAM.
Blu-ray, Blu-ray disc (BD) – format zapisu optycznego, opracowany przez Blu-ray Disc Association (BDA). Następca formatu DVD, od którego odróżnia się większą pojemnością płyt, co jest możliwe dzięki zastosowaniu niebieskiego lasera. Konkurencyjny dla HD DVD.
Ten typ nośnika pozwala na zapisanie 25 GB danych na płytach jednowarstwowych. W użytku są również płyty dwuwarstwowe o pojemności 50 GB. W 2010 roku rozszerzono standard blu-ray dodając do specyfikacji trójwarstwowe płyty o pojemności 100 GB oraz czterowarstwowe o pojemności 128 GB. Nowe nośniki zostały nazwane BDXL i nie są one kompatybilne ze starszymi urządzeniami – stworzono je głównie do zastosowań profesjonalnych. Istnieją również płyty czterowarstwowe mieszczące do 100 GB oraz ośmiowarstwowe, na których można zapisać 200 GB informacji. Pioneer opatentował płytę szesnastowarstwową, która mieści do 400 GB danych.
Witaj w proline!
