Undervolting karty graficznej to proces zmniejszania napięcia zasilającego jej układ, co może przynieść wiele korzyści dla użytkowników komputerów. Undervolting pozwala na obniżenie temperatury i poziomu hałasu pracy karty graficznej oraz oszczędność energii. Jest to szczególnie ważne dla graczy i entuzjastów, dla których poza wydajnością bardzo istotna jest dodatkowo kultura pracy oraz niskie temperatury. Undervolting karty graficznej może również pomóc w uniknięciu przegrzania, co jest jednym z najczęstszych problemów, z jakimi spotykają się użytkownicy komputerów. Zbyt wysoka temperatura pracy karty graficznej może prowadzić do spadków wydajności a nawet do uszkodzenia sprzętu. Undervolting karty graficznej może również przyczynić się do zmniejszenia kosztów eksploatacji komputera poprzez zmniejszenie zużycia energii. Jest to szczególnie istotne dla użytkowników, posiadających najwydajniesze układy graficzne na rynku, które wykazują bardzo duże zapotrzebowanie na energię elektryczną.
Undervolting RTX 4090
Za układ testowy posłużył nam model Gigabyte GeForce RTX 4090 Gaming OC 24GB z chłodzeniem Windforce X3. Czy należy obawiać się wykonania operacji undervoltingu na RTX 4090? Co prawda cena układu jest bardzo wysoka więc ingerencja w jej specyfikację może kogoś lekko odstraszać, ale dla takich osób jest też drugie rozwiązanie - limity mocy karty graficznej. Poza sprawdzeniem korzyści płynących z ręcznego undervoltingu karty graficznej RTX 4090 sprawdziliśmy też, jak RTX 4090 zachowuje się po nałożeniu limitów mocy. Samo nakładanie limitów jest bardzo proste, bo wystarczy przesunąć jeden suwak i następnie zatwierdzić. Przy stosowaniu limitów mocy karty graficznej nie musicie nawet sprawdzać stabilności układ graficznego.
Skuteczna poprawa efektywności energetycznej
Jak widzieliście w naszym teście, zarówno ręczny undervolting RTX 4090 jak i również nakładane limity mocy skuteczenie poprawiają efektywność energetyczną układu RTX 4090. W przypadku RTX 4090 wiąże się to co prawda z niewielką stratą wydajności, ale dla sporej ilości użytkowników poświęcenie kilku pojedynczych procent wydajności na rzecz zdecydowanie mniejszego poboru energii elektrycznej, niższych temperatur jak i również lepszej kultury pracy układu chłodzenia GPU, będzie i tak bardzo dobrym rozwiązaniem. Na wykresach macie widoczne podsumowanie naszych testów z procesorem AMD Ryzen 9 7950X3D i zasilaczem Seasonic Vertex ATX 3.0 80Plus Gold.
Nakładanie limitów mocy na RTX 4090
Decydując się za wykonanie undervoltingu karty graficznej RTX 4090 musimy się liczyć z niewielkimi spadkami wydajności. Związane jest to z tym, że po obniżeniu napięcia autoamtycznie obniżane są taktowania Video Clock oraz Video Effective Clock. Pomimo takiego samego taktowania rdzenia GPU kilka pojedynczych procent wydajności mimo wszystko nam ucieka. Próbowaliśmy nadrobić tę stratę poprzez podniesienie taktowania GPU, ale mimo to, zawsze po wykonaniu undervoltingu kilka tych klatek uciekało względem ustawień domyślnych. A skoro mam minimalne spadki przy ręcznym undervoltingu, to samo nałożenie limitów mocy - które jest bardzo proste - może dla wielu z Was okazać się najlepszym rozwiązaniem na poprawę efektywności RTX 4090. Limit mocy możecie dobierać wedle własnego uznania. Na przykładzie Shadow of the Tomb Raider Definitive Edition przeprowadzliśmy porównanie z limitami mocy RTX 4090 ustawionymi na 60%, 70%, 80% oraz 100%.
Pobór energii elektrycznej z gniazdka
Na koniec mamy dla Was ostatni wykres, który przedstawia faktycznie różnice w poborze energii elektrycznej z gniazdka sieciowego. Efektywność energetyczną RTX 4090 aż prosi się poprawić nawet poprzez nałożenie limitów mocy, które bardzo efektycznie ograniczną ilość pobieranej energii oferują pratykcznie nieodczuwalne różnice w wydajności - choć w grach w których nawet z RTX 4090 w rozdzielczości 4K będziemy mieć okolice 60 klatek na sekundę, tam wiadomo - każdy pojedynczy FPS jest na wagę złota. Pamiętajcie też, że mniejsze zużycie energii przez kartę graficzną jest jednoznaczne z niższymi temperaturami układu jak i również lepszą kulturą pracy. Prezentowane wyniki przedstawają pobór energii z gniazdka sieciowego w konfiguracji RTX 4090, AMD Ryzen 9 7950X3D wraz z zasilaczem Seasonic Vertex 1000W 80Plus Gold ATX 3.0 w grze Shadow of the Tomb Raider Definitive Edition.
Podsumowanie
Zarówno poprzez nałożenie limitów mocy jak i przeprowadzenie ręcznego undervoltingu skuteczenie można poprawić efektywność energetczyną karty graficznej RTX 4090. Ktoś kto zdecydował się na zakup tej karty niekoniecznie będzie zadowolony z małych spadków wydajności po takich zabiegach. Pozostować może tutaj mimo wszystko mały niedosyt, ale jeżeli komuś zależy na wysokiej efektywności energetycznej, na niższych rachunkach za prąd, jeżeli ktoś przykłada uwagę do rocznych limitów kWh na gospodarstow domowe, to takie rozwiązanie nabiera znacznie większego sensu. Dodatkowo ktoś, kto zdecyduje się na zrobienie UV bądź nałożenie limitów mocy, otrzyma jednocześnie zdecydowanie lepszą kulturę pracy jak i również bardzo niskie temperatury - nie trzeba wcale dopłacać do najdroższych modeli RTX 4090. Niedosyt związany z spadkami wydajności mogła rozwiązać na samym początku NVIDIA. Wystraczyłoby, żeby RTX 4090 od samego początku miał niższe taktowanie GPU wraz z mniejszym poborem eneregii elektrycznej nawet z tą 3-4% stratą wydajności. I tak byłaby to najwydajniejsza karta graficzna, która oferowałaby moc obliczeniową, która zadowoliłaby każdego użytkownika.