Pasty termoprzewodzące i kleje

Czym jest pasta termoprzewodząca?

Świat chłodzenia komputerowego nie istniałby bez pasty termoprzewodzącej. To właśnie pasty termoprzewodzące łączą ze sobą metalową pokrywę procesora i podstawę chłodzenia procesora. Stąd bierze się też ich alternatywna nazwa, czyli spoiwo termiczne. Dzięki zastosowaniu pasty termoprzewodzącej wypełnione zostają mikronierówności i przerwy między procesorem i coolerem. Zastosowanie odpowiednio wydajnej pasty potrafi obniżyć temperaturę o kilka stopni a w skrajnych przypadkach kilkanaście stopni.

Wyróżniamy kilka rodzajów past termoprzewodzących: silikonowe, na bazie aluminium i srebra, ceramiczne, Thermopad, ciekły metal, liqid pad. Mamy też coraz rzadziej stosowane kleje termoprzewodzące. Pasty oparte na silikonie są tanie i to jedyna ich zaleta. Bardzo szybko starzeją się. Można to zauważyć po tym, że po jakimś czasie temperatura procesora jest coraz wyższa. Nie przewodzą one prądu. Należy wtedy usunąć resztki starej pasty i nałoży nową. Pasty bazujące na aluminium i srebrze dobrze przewodzą ciepło. Są o wiele trwalsze od silikonowych, łatwo się rozprowadzają ale najczęściej przewodzą prąd. Wymagają więc ostrożności przy nakładaniu.

Kolejnym popularnym typem są ceramiczne pasty termoprzewodzące. Powstają one dzięki specjalnemu połączeniu nanocząsteczek tlenków metalu i metalu, oraz bazy silikonu bądź oleju. Nie starzeją się one i nie przewodzą prądu. Dobrze przewodzą ciepło. Najwydajniejszym rozwiązaniem pod względem uzyskiwanych temperatur jest ciekły metal, będący najczęściej amalgamatem indu, bizmutu i galu. Nie starzeje się, nie wypływa jednak nie wolno stosować jej z aluminium. Wchodzi ona w reakcje z tym metalem i powoduje powstawanie wżerów w podstawie aluminiowego radiatora.

Ciekawa opcja to Thermopad, są to łatwe w stosowaniu taśmy termoprzewodzące o różnej grubości. W sprzedaży dostępne są Thermopady od około 0,5mm do 3,0mm. Najczęściej można je znaleźć w laptopach, kartach graficznych i szeroko pojętej elektronice. Najnowszym rozwiązaniem jest Liquid Pad. Tego typu spoiwo jest dostarczane pod postacią cienkich arkuszy, które przycina się nożyczkami do wymiarów IHS procesor. Następnie po zamontowaniu topi się ono po nagrzaniu procesora do temperatury około 65 stopni. Podobnie jak w przypadku ciekłego metalu powoduje utratę gwarancji na procesor oraz przewodzi prąd. Dlatego podczas nakładania należy zachować szczególną ostrożność.

Najważniejszym parametrem pozwalającym ocenić wydajność pasty termoprzewodzącej jest przewodnictwo ciepła podawane we W/m-K. Im wyższa wartość przewodnictwa cieplnego tym niższą temperaturę będzie miał procesor. Przykładową wartością dla pasty silikonowej jest 0,9 W/m-K podczas gdy ciekły metal może poszczycić się przewodnictwo na poziomie aż 38,4 W/mK! Różnica jest więc ogromna. Po środku plasują się bardzie standardowe pasty ceramiczne i te z domieszką metalu ze współczynnikiem przewodnictwa na poziomie od około 7 do 9 W/m-K. Do najbardziej znanych producentów past termoprzewodzących należy 3M, Actic Silver, Arctic, be quiet!, Coolaboratory, Cooler Master, Cryorig, Gelid, Thermal Grizzly, Prolimatech, Zalman.

Poznaj 5 powodów, dla których warto wybrać dobrą pastę termoprzewodzącą!

1. Poprawa przewodzenia ciepła: Dobra pasta termoprzewodząca pozwoli na lepsze przewodzenie ciepła pomiędzy dwoma elementami, co przyczyni się do niższego ryzyka przegrzania się urządzenia.
2. Oszczędność energii: Niższe temperatury w urządzeniu oznaczają, że procesor lub inne elementy elektroniczne będą pobierać mniej energii, co przełoży się na niższe rachunki za prąd.
3. Dłuższa żywotność urządzenia: Przegrzanie może prowadzić do awarii lub przedwczesnego zużycia się elementów elektronicznych. Pasta termoprzewodząca pomaga zapobiec przegrzaniu, co przedłuża żywotność urządzenia.
4. Lepsza wydajność: Procesor lub inne elementy elektroniczne pracujące w niższych temperaturach będą działać szybciej i sprawniej, co przekłada się na lepszą wydajność urządzenia.
5. Łatwość aplikacji: Wiele past termoprzewodzących jest łatwych w aplikacji i nie wymaga specjalistycznych narzędzi ani umiejętności.

Jak często powinno się wymieniać pastę termoprzewodzącą na procesorze?

To zależy od kilku czynników, takich jak jakość użytej pasty, warunki pracy i intensywność użytkowania urządzenia. Ogólnie rzecz biorąc, pasta termoprzewodząca powinna być wymieniana co 1-2 lata, chyba że wystąpią jakieś objawy wskazujące na to, że jej wymiana jest konieczna wcześniej.

Niektóre oznaki świadczące o tym, że pasta termoprzewodząca wymaga wymiany to:

• Wzrost temperatury procesora lub innych elementów elektronicznych ponad dotychczasowe poziomy
• Spadek wydajności komputera lub wystąpienie problemów jego stabilnością zwłaszcza przy dłuższej pracy urządzenia.
• Zauważalne zmniejszenie skuteczności chłodzenia, albo wzrost hałasu spowodowany kompensacją spadku wydajności poprzez wzrost obrotów wentylatora.
• Wyciek składników pasty z pod układu chłodzenia w okolice socketu procesora / karty graficznej. Występuje czasami w wyniku rozwarstwienia jednolitego składu pasty.

Jeśli zauważysz któryś z tych objawów, należy rozważyć wymianę pasty termoprzewodzącej. Zaleca się również wymianę pasty po zdemontowaniu radiatora lub innych elementów układu chłodzenia, ponieważ pasta może stracić swoje właściwości termoprzewodzące podczas demontażu.