Procesor. Co to jest?

Procesor to sekwencyjne urządzenie cyfrowe, które pobiera dane z pamięci operacyjnej, interpretuje je i wykonuje jako rozkazy. Procesory wykonują ciągi prostych operacji matematyczno-logicznych ze zbioru operacji podstawowych. Procesor jest mózgiem wielu urządzeń elektrycznych, między innymi komputerów PC, tabletów czy smartfonów. Koordynuje pracą podzespołów i odpowiada za prawidłowe przeprowadzanie procesów - od prostych, polegających na wykonywaniu działań matematycznych w wirtualnym kalkulatorze, po skomplikowane, umożliwiające na przykład grę w gry komputerowe. Dowiedz się jakie są parametry procesora i który będzie pasował idealnie do twojego sprzętu komputerowego. Co jest najbardziej istotne w parametrach procesora?

• Ilość rdzeni /ilość wątków - pierwsze procesory miały zaledwie po jednym rdzeniu. Oznacza to, że mogły w tym samym czasie pracować, wyłącznie nad jednym procesem. Obecnie standardem są procesory czterordzeniowe, sześciordzeniowe i ośmiordzeniowe, bardziej zaawansowane jednostki posiadają nawet do 64 rdzeni oraz 128 wątków, który w teorii potrafi przeprowadzić kilkadziesiąt procesów za jednym razem.
• Częstotliwość taktowania - to nic innego jak szybkość procesora. Im wyższa częstotliwość taktowania, tym lepiej. Jest ona wyrażana w gigahercach. Na przykład AMD Ryzen 5 700 BOX, posiada taktowanie na poziomie 3.8 oraz w trybie Turbo 4.7 GHz.
• Zintegrowany układ graficzny - wiele procesorów posiadają zintegrowane układy graficzne, jednym z przykładów jest procesor Intel Core i5 10600K. Jednostki stacjonarne mogą posiadać zintegrowany układ graficzny, są one przydatne, gdy użytkownik chce stworzyć sprzęt do pracy biurowej lub do wykonywania podstawowych czynności, takich jak przeglądanie internetu albo praca na edytorach tekstowych. Zaletą zintegrowanych rozwiązań jest oszczędność. Klient kupując taki procesor nie musi nabywać dedykowanej karty graficznej.
• Odblokowany mnożnik i podkręcanie - dzięki temu można jeszcze samodzielnie zwiększyć taktowanie, a tym samym uzyskać jeszcze wyższą wydajność.
• Pamięć podręczna - kolejnym ważnym parametrem specyfikacji procesora jest pamięć podręczna, która służy do przechowywania danych wykorzystywanych przez poszczególne jednostki obliczeniowe procesora.

Rodzaje procesorów:

Na rynku procesorów desktopowych liczą się dwie firmy AMD oraz Intel. Wśród nich znajdziesz różne modele, symbole i oznaczenia CPU, które mogą wydawać się przypadkowym ciągiem znaków. Zapraszamy do zapoznania się z poszczególnymi symbolami i oznaczeniami na procesorach aby ułatwić ich wybór i poszerzyć wiedzę o nich

Procesory Intel Core dziesiątej generacj i posiadają podstawkę 1200, dostępne są jeszcze z segmentu extreme które posiadają podstawkę 2066, a dziewiątej generacji 1151. Można spotkać też starsze generacje, ale nie są warte uwagi ze względu na gorszą dostępność lub jej brak oraz niższą wydajność.

• Procesory Intel Core dziesiątej generacji - dzięki optymalnej równowadze częstotliwości, rdzeni i wątków, zaawansowanej obsłudze i niesamowitej łączności nowe procesory Intel Core 10 generacji posiadają aż 18 rdzeni i 36 wątków, są doskonałe do każdych zastosowań w komputerach stacjonarnych i zapewniają niesamowite wrażenia i produktywność dla graczy, twórców treści oraz profesjonalnych zastosowań.
• Procesory Intel Core dziewiątej generacji dostarczają niesamowitych wrażeń. Komputery stacjonarne i laptopy z tymi procesorami wyposażone są nawet w osiem rdzeni, stylowo wyglądają i zawierają nowe funkcje, takie jak Intel Wi-Fi 6 (Gig ) - dzięki temu gotowe są na dynamiczne granie, produktywność, kreatywność i rozrywkę.
• Procesory Intel Pentium - do niedawna były to procesory Intel Pentium G, D. N lub J, a jeszcze wcześniej po prostu Intel Pentium. W 2017 roku zostały podzielone na: Intel Pentium Gold, Intel Pentium Silver. Procesory Pentium były zazwyczaj pomijane, jeżeli myślało się choćby o najmniej wymagających grach. Zmieniło się to jednak w momencie premiery Intel Pentium G4560, który wprowadził do tej serii obsługę technologii HT a sam stał się bardzo popularnym procesorem do najtańszych desktopów do gier.
• Procesor Intel Celeron - to procesory o niskiej wydajności, które mogą posłużyć do budowy komputerów biurowych.

Co oznaczają poszczególne litery na końcu nazw procesorów Intel?

• K - oznacza odblokowany mnożnik procesora, a więc możliwość podkręcania procesora.
• X - są to procesory do platform HEDT (High-End Desktop), przeznaczone dla entuzjastów. Charakteryzują się zwiększoną częstotliwością bazowa, zwiększoną ilością wątków oraz większą pamięcią podręczną.
• T - oznacza niższy pobór mocy i mniejszą wydajność.
• U - oznacza procesor ultraniskonapięciowy.
• Y - oznacza procesor niskonapięciowy.
• H - jest zoptymalizowany dla układów mobilnych.
• G - w urządzeniach przenośnych oznacza, że zawiera zewnętrzną kartą graficzną.
• F - oznacza procesor bez zintegrowanego układu graficznego.

Oprócz tego można się spotkać z połączeniem dwóch oznaczeń:

• HK - jest zoptymalizowany dla układów mobilnych, oraz posiada odblokowany mnożnik.
• HQ - jest zoptymalizowany dla układów mobilnych oraz jest czterordzeniowy.
• KF - odblokowany mnożnik i nie posiada zintegrowanej karty graficznej.

Od dłuższego czasu podstawka w procesorach AMD się nie zmienia i jest to AM4, a najnowsze procesory Threadripper posiadają podstawkę TRX4.

• AMD Athlon AM4 - są idealnym wyborem do taniego zestawu do pracy lub grania w niezbyt wymagające gry. Najbardziej wydajne z tej serii to Athlon 3000G i Athlon 240GE - oba procesory mają po 2 rdzenie, 4 wątki, taktowanie bazowe 3,5 GHZ, a także zintegrowaną grafikę Radeon Vega 3.
• AMD Ryzen 3 - to niedrogie procesory, przeznaczone są dla multimedialnych komputerów na których można grać sporadycznie. Jednym z najwydajniejszych Ryzenów z tej serii to model 3300XX który ma 4 rdzenie i 8 wątków. Jego maksymalne taktowanie to 4.3 GHz.
• AMD Ryzen 5 - są popularne w komputerach graczy dla profesjonalistów. Jednym z najwydajniejszych Ryzenów tej serii to Ryzen 5 3600X który ma 6 rdzeni i 12 wątków. Jego taktowanie sięga do 4.4 GHz.
• AMD Ryzen 7 - świetnie sprawdzają się w komputerach przeznaczonych do obróbki wideo, renderowaniem grafik, gier i streamowania. Jednym z najwydajniejszych procesorów tej serii jest Ryzen 7 5800X wyposażony w 8 rdzeni i 16 wątków.
• AMD Ryzen 9 - zajmują drugie miejsce w najmocniejszych procesorach po Threadripperach. Przeznaczone są dla zawodowych programistów, grafików, jak i profesjonalanych graczy. Jednym z najwydajniejszych procesorów tej serii jest Ryzen 9 5950X, który posiada 16 rdzeni i 32 wątki.

I najbardziej wydajny...

AMD Ryzen Threadripper sTRX4 - zdecydowanie najmocniejsze procesory AMD, które charakteryzują się olbrzymią liczbą rdzeni oraz wątków. To CPU przeznaczone zasadniczo dla użytkowników, którzy pracują z wieloma bardzo skomplikowanymi i zasobożernymi programami. Najmocniejszym z Threadripperów jest obecnie AMD Ryzen Threadripper 3990X z 64 rdzeniami i 128 wątkami z częstotliwością 2.9 GHz. Częstotliwość w trybie turbo może wzrosnąć nawet do 4.3 GHz. Tak wielkie możliwości pozwalają na przetwarzanie zaawansowanych obliczeń oraz obsługę profesjonalnego oprogramowania graficznego.

Najnowsza generacja AMD Ryzen Zen 3

Najnowsza architektura AMD ZEN 3 została zbudowana na podstawie ulepszonego 7 nm procesu produkcyjnego. Architektura Zen 3 postawiła na ulepszenie wydajności w stosunku do poboru energii, jeszcze większej liczbie rdzeni, wątków a także wyższej przepustowości pamięci oraz łączności I/O.

Jak odczytać numery modeli? Np. AMD Ryzen 7 2700X. 7 oznacza rodzinę, pierwsza cyfra oznacza generację (tutaj jest to druga generacja), następne liczby wskazują wydajność, im wyższa liczba tym wyższa wydajność.

W AMD jak i Intelu również występują poszczególne oznaczenia np. AMD ryzen 7 5800X

• X - oznacza podwyższoną wydajność (taktowanie) względem modelu bez żadnego symbolu.
• U - jest używane do oznaczenia procesorów mobilnych.
• G - oznacza, że procesor posiada zintegrowany układ graficzny.
• PRO - figuruje przy procesorach biznesowych.
• GE - oznacza procesor energooszczędny ze zintegrowanym układem graficznym.

Jaki procesor wybrać do gier?

W przypadku kupna CPU do komputera gamingowego warto zastanowić się na nieco droższym procesorem, który ma najwydajniejsze rozwiązania, dzięki którym możliwa jest płynna rozgrywka. Najlepszym wyborem do gier będzie procesor który charakteryzuje się najlepszą wydajnością. Wskażemy nie konkretny model ale parametry jakie powinien posiadać idealny procesor do gier. Najlepszym rozwiązaniem jest procesor minimum 6-rdzeniowy. Bazowe taktowanie takiego procesora nie powinno być mniejsze niż 3.0 GHz, a powinno znajdować się w pobliżu 3.50-40. GHz. Jeżeli chodzi o pamięć cache, to powinno to być co najmniej 6-8 MB. Jeżeli jesteśmy posiadaczami najnowszych gier na najmniej średnich ustawieniach graficznych, zakupiony procesor powinien mieć 4 rdzenie i 4 wątki. W przypadku zakupu procesora do gamingu warto przemyśleć, dostępny budżet - na rynku można znaleźć procesor gamingowy za ok. 250 złotych, ale także za 2000 zł. Należy zwrócić uwagę na ilość rdzeni jak i wątków, im więcej tym lepiej, częstotliwość taktowania im wyższa, tym komputer jest bardziej wydajny, to samo jest również w przypadku pamięci podręcznej. Wszystko więc zależy od potrzeb użytkownika jak i rodzaju gier. Dla zaawansowanych graczy należy wybrać bardzo profesjonalny procesor, z kolei do grania '' od czasu do czasu, w wolnej chwili'' należy postawić na tańsze rozwiązanie i są to zazwyczaj albo minimalne albo rekomendowane. Należy pamiętać, że każda gra ma opisane wymagania sprzętowe, są to najczęściej minimalne oraz zalecane.

Jaki procesor wybrać do biura?

Procesor do komputera biurowego jest mniej wymagającą jednostką. Do użytku biurowego wystarczą procesory 2-rdzeniowe i najlepiej 4-watkowe. Taktowanie rdzenia może oscylować w granicach około 3.00 GHz. Do zastosowań biurowych w zupełności wystarczą zintegrowane układy graficzne. Jeżeli zależy nam na niskim poborze energii, a wykorzystywane programy nie są zbyt wymagające, swój wybór możemy ograniczyć do układów niskonapięciowych. Inaczej wygląda sytuacja, gdy zamierzamy korzystać z oprogramowania projektowego lub zaawansowanych programów do obróbki graficznej. W takim przypadku warto decydować się na modele czterordzeniowe lub lepsze. Na rynku dostępne są również specjalne procesory serwerowe, wyróżniające się wyższą wydajnością, a także pojemniejszą pamięcią podręczną.

Jaki procesor wybrać dla entuzjastów?

Przy obróbce wideo czy pracy z grafiką prym wiodą procesory z najwyższej półki o największej ilości rdzeni, wątków i najwyższej częstotliwości taktowania. Takie procesory posiadają z zasady wysokie taktowania, bliskie 4.0 GHz oraz około 10 do nawet 72 MB pamięci cache. Na rynku dostępne są procesory, które posiadają aż 128 wątków i 64 rdzeni, taktowane są z częstotliwością 2.9 GHz. Częstotliwość w trybie turbo może wzrosnąć nawet do 4.3 GHz. Tak wielkie możliwości pozwalają na przetwarzanie zaawansowanych obliczeń oraz obsługę profesjonalnego oprogramowania graficznego. Warto w tym przypadku zwrócić uwagę na modele z odblokowanym mnożnikiem, podkręcenie zegarów powinno przełożyć się na dodatkowy wzrost osiągów.

Powinniśmy wybrać taką jednostkę, która będzie odpowiednia do naszych potrzeb. Oczywiście prościej kupić najdroższy model, ale często podobne możliwości można osiągnąć wydając mniej gotówki. Na szczególną uwagę zasługują najnowsze generacje procesorów AMD i Intela, które uczyniły spory skok wydajności względem starych jednostek. Entuzjaści mogą zwrócić uwagę na modele z odblokowanym mnożnikiem, podkręcenie zegarów powinno przełożyć się na dodatkowy wzrost osiągów.